FIR (एफ आय आर) म्हणजे काय? NCR (एन सी आर) म्हणजे काय? FIR (एफ आय आर) व NCR (एन सी आर) याध्ये फरक काय असतो.FIR कशी नोंदवतात.
आपल्यासारखा सामान्य माणुस पोलीस व पोलिस चौकी या पासुन ४ हात लांब राहणे पसंत करतो.पण तरीही बहुतेक लोकांचा प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे पोलिस स्टेशन बरोबर संबंध येतच असतो.आणी मग आपल्या कानावर काहि शब्द पडतात. त्यातील महत्वाचे शब्द म्हणजे FIR (एफ आय आर) व NCR (एन सी आर) यातील NCR(एन सी आर) याला आपल्या बोली भाषेत फक्त NC (एन सी) एवढच म्हटलं जातं . गुन्हा घडल्यानंतरची न्याय मीळण्याची पहिली पायरी म्हणजे गुन्ह्याची नोद करणे. गुन्हा नोंदवताना आपल्याला काहि गोष्टी माहित असणे आवश्यक असते.जसं की FIR (एफ आय आर) म्हणजे काय? NCR (एन सी आर) म्हणजे काय? FIR (एफ आय आर) व NCR (एन सी आर) याध्ये फरक काय असतो.FIR कशी नोंदवतात. यासारख्या अनेक प्रश्नाची उत्तरे या लेखामधुन आपण पाहणार आहोत. चला मग पाहुया.
FIR (एफ आय आर) म्हणजे काय व कसा नोंदवतात-:
दखल पात्र अपराध घडल्यावर भारतीय दंड सहिता 1860 च्या कलम 154 अन्वये पोलिस वर्दी देणाऱ् व्यक्तिने प्रथम दिलेली माहिती पोलीस लीहुन घेतात त्यालाच FIR (FIRST INFORMATION REPORT ) प्रथम माहिती अहवाल असे म्हणतात.दखलपात्र अपराध घडल्याची वर्दी पोलीस ठाण्याच्या अंमलदारास लेखी व तोंडी देण्यात आली असेल तर, तो ती लिहून घेईल. वर्दी देणाऱ्याला वाचून दाखवण्यात येईल. त्यावर वर्दी देणाराला सही करावी लागेल.सही करता येत नसेल तर अंगठा करावा पण अगोदर आपण जी माहिती दिली ती सांगीतल्या प्रमाने असल्याची खात्री करावी व नंतरच अंगठा किंवा सहि करावी अन्यथा करु नये. नंतर पोलिस ती वर्दीची नोंद राज्य शासनाने विहित केलेल्या नमुन्यात व विहित अधिकाऱ्याने ठेवावयाच्या पुस्तकात केली जाईल.
परंतु भारतीय दंड संहीता १८६० चे
कलम ३२६अ, ३२६ब-अँसिड हल्ला
कलम ३५४ ते ३५४ड- विनयभंग
कलम ३७६ ते ३७६इ-बलात्कार
कलम ५०९ - हावभाव व अवाज करुन विनयभंग
या कलमातील अपराध किंवा त्याचा प्रयत्न जिच्या बाबतीत घडल्याचे कथित असलेल्या स्त्रीने वर्दी दिली असेल तर ती वर्दी महिला पोलिस अधिकाऱ्याकडून किंवा अन्य महिला अधिकाऱ्याकडून लिहून घ्यावी.
जर या कलमातील अपराध किंवा त्याचा प्रयत्न जिच्या बाबतीत घडल्याचे कथित असलेली स्त्री दिव्यांग असेल तर पोलिस अधिकाऱ्याने संबंधित व्यक्तीच्या निवासस्थानी व तिच्या सोयीच्या ठिकाणी दुभाषाच्या व विशेष शिक्षण देणाऱ्याच्या उपस्थित ती वर्दी लिहून घ्यावी.
FIR प्रथम खबर नोंदवलेल्या माहितीची प्रत वर्दी देणाऱ्यास त्वरित विनाशुल्क दिली जाते.
पोलिस FIR फाडण्यास पोलिस टाळाटाळ केल्यास काय करावे -:
प्रथम खबर नोंदविण्यासाठी पोलिस स्टेशनच्या प्रभारी अधिकाऱ्याने नकार दर्शवल्याने नाराज झालेली व्यक्ती ती माहिती लिखित स्वरूपात व टपालाने संबंधित ( SP ) पोलिस अधिक्षकाकडे पाठवू शकते. त्या माहितीने दखलपात्र अपराध उघड झाल्याबाबत पोलिस अधीक्षकाची खात्री झाल्यास एकतर तो स्वतः तपास करील अन्अयथा धिनस्थ अधिकाऱ्याकडून तपास करण्याचा आदेश देईल.
NCR (एन सी आर) म्हणजे काय -:
दखल पात्र अपराध घडल्यावर भारतीय दंड सहिता 1860 च्या कलम 155 नुसार पोलीस ठाण्याच्या अंमलदारास त्या पोलिस ठाण्याच्या हद्दीत अदखलपात्र अपराध घडल्याची वर्दी देण्यात आली असेल तेंव्हा, तो अधिकारी राज्य शासनाने विहित केलेल्या नमुन्यात ठेवावयाच्या पुस्तकात त्या वर्दीच्या नोंद करील वा करवील शिवाय त्या व्यक्तीला दंडाधिकाऱ्याकडे पाठवील. कारण यामध्ये न्यायालयाच्या आदेशानुसार पोलिस क्रृती करतात स्व:ता दखल देण्याचा अधिकार नसतो.
अदखलपात्र प्रकरणाचा तपास कोणताही पोलिस अधिकारी त्या खटल्याची संपरीक्षा करण्याचा व तो खटला संपरीक्षेसाठी सुपूर्द करण्याचा अधिकार असलेल्या दंडाधिकाऱ्याच्या आदेशाशिवाय करणार नाही. न्यायालयाकडून तपासाचा आदेश मिळालेला पोलिस अधिकारी हा पोलिस स्टेशनचा प्रभारी अधिकारी दखलपात्र प्रकरणात वापरू शकत असलेले अधिकार वापरू शकतो.
तुम्हाला ही माहिती आवडली असल्यास इतरांना शेअर करा व अशा प्रकारची आजुन इतर विषयावर महत्वपूर्ण माहिती हवी असल्यास कमेंट करुन सांगा व आमच्या marathimahiti17.blogspot.Com यावर येत चला.
0 टिप्पण्या
ही कोणत्याही सरकारी योजनेची अधिकृत वेबसाइट नाही किंवा कोणत्याही शासनाशी संबंधित नाही. कृपया याला official वेबसाइट म्हणून मानू नका आणि खाली कमेंट मध्ये आपला संपर्क किंवा आधार क्रमांक किंवा मोबाइल क्रमांक यासारखी कोणतीही वैयक्तिक माहिती सोडू नका. आम्ही कोणत्याही योजने संदर्भातील तक्रारींवर लक्ष देऊ शकत नाही. आम्ही आमच्या सर्व अभ्यागतांना संबंधित तक्रारी, योजनेबद्दल क्वेरी किंवा या संकेतस्थळावर प्रकाशित केलेल्या माहितीसाठी संबंधित विभागाच्या official संकेतस्थळावर किंवा अधिकान्यांना भेट देण्यासाठी विनंती करतो. धन्यवाद!